De gemeente Oss is een groene gemeente met relatief veel groen per inwoner. In totaal heeft de gemeente 830 hectare parken, plantsoenen en bermen en 800 hectare bos en natuurgebied.
Het dagelijks onderhoud van al dit groen kost de gemeente per jaar € 4,8 miljoen(2013). In het kader van de bezuinigingen is gezocht naar mogelijkheden om de kosten voor groenonderhoud terug te dringen. Dit gebeurt o.a. door het dagelijks onderhoud te versoberen bijvoorbeeld door minder vaak te schoffelen, zwerfvuil te verzamelen of de hagen te knippen. De gemeenteraad heeft daarnaast besloten om een deel van de onderhoudsintensieve sierplantsoenen (13 hectare) om te vormen naar onderhoudsarm gras. Dit levert een besparing op van € 200.000,- per jaar. Het onderhoud van sierplantsoenen kost, afhankelijk van de inrichting, tussen de € 4,- en de € 2,- per m2 per jaar. Gras onderhoud kost slechts € 0,15 per m2 per jaar.
De omvorming van sierplantsoen naar gras vond de afgelopen maanden plaats en heeft tot nog al wat bezorgde reacties geleid van burgers. Ondanks een uitgebreide voorbereiding met de dorps en wijkraden, bewonersbrieven en berichtgeving in de lokale pers, voelden bewoners zich toch overvallen door de rigoureus ogende ingrepen in het groen. Je kan dit vergelijken met de verbouwing van je huis. Je hebt een beeld van wat je wilt bereiken, maar je moet eerst afbreken om weer op te kunnen bouwen. In de afbraakperiode is het een flinke troep en vraag je je af of het ooit weer goed komt. Maar je gaat door, er is immers geen weg terug. Je ruimt de boel op en begint met de herinrichting om uiteindelijk het resultaat te aanschouwen.
Zo gaat het ook bij werken in de openbare ruimte die voor velen voelt als verlengstuk van het huis. Het verwijderen van de heesters en struiken is confronterend en je kan je nog geen beeld vormen van het eindresultaat. De eerste impuls is dan een verzoek om te stoppen. Maar ook hier geldt, dat er geen weg terug is. Stoppen betekent immers dat je zomaar een seizoen verder bent en dan tot volgend voorjaar moet wachten met de nieuwe aanplant. Je zit dan de hele winter in de rommel.
Inmiddels is de boel op de meeste plaatsen opgeruimd en opnieuw ingezaaid. Wanneer ik nu langs de Wethouder van Eschstraat fiets, is deze groener dan ooit tevoren. Eerdaags moet het gras alweer voor de eerste keer worden gemaaid. De Wethouder van Esch ligt er nu bij als een brede groene en overzichtelijke boulevard. Na de verontruste reacties bij het begin van de omvormingsoperatie, zijn er nu ook positieve reacties van mensen die vinden dat het er nu beter uitziet dan voorheen.
De groenomvorming is niet zomaar een ingreep om te bezuinigen. Kiezen voor omvorming betekent dat er geen openbaar groen wordt ingeleverd. De omvang van het groenareaal blijft immers gelijk, zodat Oss een groene gemeente blijft. Aan de om te vormen stukken zijn voorwaarden verbonden. Recent aangelegd groen is niet omgevormd, evenals percelen die belangrijk zijn voor het behoud van een goede flora en fauna. Percelen met beheerproblemen zijn omgevormd wat de kwaliteit van het openbaar groen ten goede komt.
De omvorming naar gras omvat ca. 1,5 % van het areaal. Toch zijn er bewoners die zich zorgen maken over de aantasting van de diversiteit. De gemeente biedt inwoners dan ook een mogelijkheid om sierplantsoenen te behouden door het onderhoud zelf over te nemen. Dit heeft inmiddels geleid tot een groot aantal (ruim 60) nieuwe zelfbeheer initiatieven.